ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΓΟΥΛΦ

"ΜΠΛΟΥΜΣΜΠΕΡΥ" Η Βιρτζίνια Γούλφ είναι είκοσι χρόνων, όταν φεύγει ο 19ος αιώνας και μαζί του "η γηραιά κυρία με τα γυαλιά από εκάιγ", πού τον σημάδεψε σχεδόν ολόκληρο με το τελετουργικό, επίσημο βήμα της. Η βασίλισσα Βικτωρία πεθαίνει το 1901, αλλά η χώρα της παραμένει πεισματικά βικτωριανή ως το 1914. Η αλλαγή πού θα υπονομεύσει τις δομές και θα αμφισβητήσει τις παραδοσιακές αξίες της γηραιάς Αγγλίας δε θα φανεί πριν από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Έξω από το ιστορικό του πλαίσιο το έργο της Βιρτζίνια Γούλφ χάνει τη συγκεκριμένη του υπόσταση. Μοιάζει άχρονο, άυλο, αυτό το έργο πού περισσότερο από κάθε άλλο εκπροσωπεί την εποχή του -μια εποχή πολυτάραχη, γεμάτη γεγονότα: Η αριστοκρατία των γαιοκτημόνων αποδυναμώνεται προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου, ενώ οι μεσαίες τάξεις, καθώς ενισχύονται από τεράστιο αριθμό δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων, αποκτούν σιγά σιγά δύναμη. Η άνοδος του εργατικού κόμματος και η ανάπτυξη του συνδικαλισμού αλλάζουν την όψη της πολιτικής σκακιέρας. Μπροστά στην κακοδαιμονία πού συνεχώς απλώνεται και στις απεργίες πού πολλαπλασιάζονται, τα Εργατικά Συνδικάτα δραστηριοποιούνται, σε μια προσπάθεια να αναχαιτίσουν την αυξανόμενη ανεργία, μία από τις πληγές της Μεγάλης Βρετανίας στις αρχές του 20ού αιώνα. Στο εξωτερικό η Βρετανία παύει να κυριαρχεί στην παγκόσμια οικονομία. Ο ιμπεριαλισμός πού υποστήριξαν ο Κίπλινγκ και ο Τζόζεφ Τσάμπερλαιν δεν άφησε μόνο ευχάριστες αναμνήσεις, ο πόλεμος των Μπόερς είναι ακόμη νωπός στη μνήμη, και ο ιρλανδικός ξεσηκωμός κατέληξε στη νίκη των οπαδών της ανεξαρτησίας. Ο πόλεμος έφερε πένθος και χρέη. [. . .] Στον καινούριο άνεμο πού φυσά στη Βρετανία οι γυναίκες διεκδικούν το δικαίωμα να 'χουν κι αυτές δική τους φωνή. Είμαστε μακριά από την εποχή της γοητευτικής παραίτησης από τη ζωή της Τζαίην Ώστιν κι όμως, η επανάσταση δεν έγινε σε μία μέρα. Η κ. Γκάσκελ, οι αδερφές Μπροντέ και η Τζώρτζ Έλιοτ, για ν' αναφέρουμε λίγα μόνο ονόματα, δεν έπαψαν στη διάρκεια του 19ου αιώνα να διαμαρτύρονται με τον τρόπο τους μπροστά σ' έναν αδιάλλακτο και γελοίο αντιφεμινισμό. Τη σκυτάλη την πήρε στη συνέχεια μια πλειάδα συγγραφέων, οι όποιες αγωνίστηκαν για τη χειραφέτηση της γυναίκας αδιάκοπα ως το 1914. Αλλά η αποφασιστική καμπή σημειώνεται με την έναρξη τού πρώτου παγκόσμιου πόλεμου. Οι γυναίκες παίζουν τότε σημαντικό ρόλο σηκώνοντας στους ώμους τους για τέσσερα χρόνια την πολιτική και κοινωνική κρίση της χώρας. Το 1918 αποκτούν δικαίωμα ψήφου και, όταν ο πόλεμος τελειώνει, δε διανοούνται να εγκαταλείψουν τις κατακτήσεις τους. Στις λέσχες μιλάνε για το πρόβλημα του "πλεονάσματος γυναικών" που δεν μπορεί να ελπίζει σε γάμο, αφού τόσοι νέοι άντρες έχουν πεθάνει για την πατρίδα. Ο αριθμός των γυναικών στα πανεπιστήμια και τα εργοστάσια αυξάνει. Ενδιαφέρονται για τα κοινά, διαβάζουν με πάθος τα 84 κεφάλαια του Οδηγού της έξυπνης Γυναίκας, έργο του Μπέρναρντ Σώ αφιερωμένο σ' όσες προβληματίζονται γύρω από το σοσιαλισμό. Συνεχίζουν να γράφουν μυθιστορήματα, αλλά δεν αρκούνται πια στην απεικόνιση της επαρχιώτικης μπουρζουαζίας, στην περιγραφή της αγροτικής ζωής ή τις περιπλανήσεις της καρδιάς και του νου. Εκμυστηρεύσεις, μαρτυρίες και ανθρώπινα ντοκουμέντα πού θίγουν προσωπικά προβλήματα, σεξουαλικά και ψυχικά, είναι το περιεχόμενο της γυναικείας μυθιστοριογραφίας του 1920, πού υπογράφουν η Μαίη Σίνκλαιρ, η Ρόζαμοντ Λήμαν, η Ντόροθυ Ρίτσαρντσον, η Κλέμενς Ντέην, η Κάθρην Μάνσφηλντ και η Βιρτζίνια Γούλφ.