Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Αποτελεί κοινό τόπο το γεγονός, ότι ο ρόλος της γυναίκας της Κρήτης στη διαγράμμιση και διαμόρφωση του οικογενειακού, κοινωνικού και εθνικού ιστού υπήρξε ευδιάκριτος και αδιαμφισβήτητος. Από τη μινωική κιόλας εποχή, πέρα από τον υψηλό διαιωνιστικό της ρόλο, η γυναίκα ήταν το κυρίαρχο πρόσωπο, που κάλυπτε σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα τις τελετουργίες, τις θρησκευτικές αλλά και μεγάλο μέρος από τις διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις. Η αμεσότητά της με τη μητέρα Γη, τη θεά της γονιμότητας και της ευκαρπίας και η αναπόσπαστη σύνδεσή της μ' αυτήν που θεωρούνταν ως "Δότειρα των πάντων", της εξασφάλιζε μια ξεχωριστή θέση. Η επίζηλη και κυρίαρχη αυτή θέση συντελούσε στο να κινείται μακριά από επεκτατικές τάσεις και φιλοπόλεμες επιδιώξεις. Σύμφωνα με πολλούς ερευνητές, αυτό τροφοδοτούσε τη μακροχρόνια ειρήνη που βασίλευε στο Νησί. Ενέπνεε ακόμα το θαυμασμό, αποσπούσε την αγάπη του στενού και πλατύτερου οικογενειακού και κοινωνικού κύκλου και εξασφάλιζε παράλληλα εντονότερη την παρουσία και συμμετοχή της στα κοινωνικά δρώμενα. Στους μεταγενέστερους χρόνους δεν έπαιζε το ρόλο της ιέρειας της μινωικής εποχής. Στους ιστορικούς και τους μετέπειτα χρόνους ο ρόλος της αναδιπλώνεται και δευτεροποιείται. Η θέση της όμως εξακολουθεί να βρίσκεται ψηλά. Το αναμμένο καντήλι της ψυχής της σκορπά το φως του στον δύσβατο και ανηφορικό δρόμο, που η ιστορική μοίρα χάραξε για την Κρήτη. Έγινε ο απαραίτητος βοηθός και ο πολύτιμος συμπαραστάτης του άνδρα στον αγώνα της επιβίωσης και της αντιμετώπισης των κατακτητικών κυμάτων, που χωρίς διαλείμματα σχεδόν, ξεσπούσαν στο Νησί. Η συμμετοχή της μάλιστα σε διάφορες φάσεις των εθνικών αγώνων ήταν τέτοια, που να ανατρέπει τον κανόνα ότι "οι άνδρες πολεμούν και οι γυναίκες θρηνούν". Υπήρξε ακόμα η μητέρα, η τροφός, η παιδαγωγός, το στήριγμα του σπιτιού, με διευρυμένο ρόλο, όταν οι συνθήκες το επιβάλλανε. Λέχθηκε ακόμα πολύ σωστά ότι "κανένα σπίτι δεν ανεβαίνει ψηλότερα από το επίπεδο της γυναίκας, που είναι η οικοδέσποινά του".